วันอาทิตย์ที่ 11 กันยายน พ.ศ. 2554

เสื่อกก จาก ต้นกก (OTOP)- สินค้าของ กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านแพง

เสื่อกก จาก ต้นกก (OTOP)- สินค้าของ กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านแพง
สินค้าสุดยอดหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์
ประเภทผลิตภัณฑ์ : เครื่องใช้ และเครื่องประดับตกแต่ง
รายละเอียดผลิตภัณฑ์
เสื่อกก แบบพับทรงกลม ลายมัดหมี่
ขนาด (Size : cm)
กว้าง 100 เซนติเมตร ยาว 200 เซนติเมตร 
 เกรด สินค้า ระดับ  : 5 ดาว

หมอนอิง จากเสื่อกก และผ้า OTOP Product - สินค้าของ กลุ่มหัตถกรรม บ้านแพง

หมอนอิง จาก เสื่อกก และผ้า OTOP Product  - สินค้าของ กลุ่มหัตถกรรม บ้านแพง
สินค้าสุดยอดหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ บ้านแพง มหาสารคาม
ประเภทผลิตภัณฑ์ : เครื่องใช้ และ เครื่องประดับตกแต่ง

เกรด สินค้า ระดับ  : 5 ดาว

สินค้าจาก ต้นกก กลุ่มบ้านแพง มหาสารคาม หลัก ๆ

สินค้าจาก ต้นกก กลุ่มบ้านแพง มหาสารคาม หลัก ๆ
เสื่อกก,ผลิตภัณฑ์จากกก กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านแพง แปรรูปต้นกก นำมาทอเป็นเสื่อ ต่างๆ
มี 2 แบบหลักคือ
1 ที่ทอเป็นผืน
2 แบบแยกชิ้นส่วนแล้วนำมาต่อเป็นแป็ผืน พับเก็บได้
เป็นเพียงตัวอย่างสินค้า บางอย่างที่ได้รับความนิยม ยอดสั่งซื้อจำนวนมากเป็นพิเศษ และ นอกจากนี้ยังมี ชุดรองจาน ชุดรองแก้ว เสื่อกก รวมทั้งรูปแบบอื่นๆอีก มากมาย ด้วย  กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านแพง

การทอเสื่อกก บ้านแพง มีมาแต่โบราณ เนื่องจากสภาพพื้นที่ของหมู่บ้านอยู่ใกล้แหล่งน้ำ ซึ่งมีต้นกกขึ้นอยู่มากมายตามธรรม
ชาติการทอเสื่อกกในระยะแรกใช้สีธรรมชาติของต้นกก ไม่มีการย้อม ทอด้วยมือ สำหรับใช้สอยในครัวเรือน ถวายวัด และ
แลกเปลี่ยนต่อมามีผู้พบเห็นมีการมาขอซื้อไปใช้เอง จากผลผลิตที่ตั้งใจว่าจะทำไว้ใช้เอง ทำให้กลับกลายเป็นการผลิตเพื่อ
จำหน่ายสู่ท้องตลาดจนในที่สุดบ้านแพงได้มีการรวมตัวตั้งกลุ่มขึ้นในปี 2521 จากนั้นได้รับการสนับสนุนไปศึกษาดูงานที่
จังหวัดจันทบุรี พอกลับมาก็ได้แนวความคิดในการทอเสื่อกกเป็นลายมัดหมี่ต่างๆ และเพิ่มคุณภาพด้วยการเย็บของข้างเสื่อ
ด้วยผ้าฝ้าย และทำทรงใหม่ให้สามารถพับเก็บ และพกพาสะดวกได้ ส่วนลวดลายที่ทำให้ลูกค้าชื่นชอบมากที่สุด คือ ลายมัด
หมี่ ลายถักเปีย ลายขิต ลายแหลมจุดเด่นของผลิตภัณฑ์อยู่ที่บรรจุภัณฑ์ที่สวยหรู มีสไตล์ เอกลักษณ์อันโดดเด่นของเสื่อกก
บ้านแพง อันเป็นที่นิยมของตลาด ได้แก่ สีสันที่กลมกลืน ลายมัดหมี่ที่สะดุดตา เนื้อแน่น ละเอียด เพราะมีเคล็ดลับอยู่ที่การ ผูกเส้นยืน ต้องผูกให้ตึง และนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่จำหน่ายอยู่นั้น ประกอบด้วย ที่รองแก้ว รองจาน เบาะรอง นั่ง เสื่อนั่งสมาธิบุฟองน้ำ เสื่อนอนบุฟองน้ำ เสื่อม้วนเสื่อพับ เสื่อชายรุ่ย กระเป๋าถือ หมวก กล่องกระดาษทิชชู ม่านกันแดดหมอนอิง หมอนสามเหลี่ยม ส่วนวิธีการเก็บรักษา หรือทำความสะอาด หากเปียกน้ำให้นำไปผึ่งแดดให้แห้ง ถ้าสกปรกมาก ก็ใช้แปรงทองเหลืองขัด ก็จะสะอาดเหมือนเดิม

ความเป็นมา ก่อนมาเป็น สินค้า โอท็อป หัตถกรรม ห้าดาว ต้นกก บ้านแพง มหาสารคาม

Abut OTOP Products Thailand at Baan Paeng Mahasarakarm Province - ความเป็นมา ก่อนมาเป็น  สินค้า โอท็อป หัตถกรรม ห้าดาว ต้นกก บ้านแพง มหาสารคาม
บ้านแพง ได้ตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ.2369 สาเหตุที่ได้ตั้ชื่อ บ้านแพง เพราะมี ต้นแพง (ชื่อต้นไม้) ขึ้นหนาแน่นเป็นป่าบริเวณที่ตั้ง หมู่บ้าน จึงได้เรียกว่า "บ้านแพง" อาชีพหลักของประชาชนคือทำนา รองลงมาคือการทอเสื่อกก และที่เหลือเป็นการประกอบอาชีพ รับจ้างทั่วไป โดยมากหลังฤดูเก็บเกี่ยว ชาวบ้าน จะออกไปหางานทำที่อื่น
ชุมชน บ้านแพง เป็นชุมชนที่เน้นการ ทอเสื่อกก มาตั้งแต่อดีต ผลิตภัณฑ์ ของ บ้านแพง นั้น ได้รับการปรับปรุงให้มีความทันสมัยทั้งในเรื่องรูปแบบ และลวดลาย ทำให้บ้านแพง กลายเป็นหมู่บ้าน OTOP ที่มีชื่อเสียงและเป็นที่รู้จักกันดีในด้านผลิตภัณฑ์เสื่อกกทั้งจากในและต่างประเทศ ด้วยเหตุนี้จึงทำให้ชุมชนกลายเป็นแหล่งศึกษาดูงานในด้านการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชน
การทอเสื่อกก มีมาประมาณ 100 ปีแล้ว ส่วนใหญ่ทอเสื่อเพื่อใช้สอยในครัวเรือนสำหรับแลกเปลี่ยนกับสิ่งของเครื่องใช้ ภายในหมู่บ้านและใกล้เคียง โดยเริ่มต้นทอเสื่อจากต้นกกสามเหลี่ยม (ต้นผือ) ต่อมาพระที่วัดได้นำพันธ์ตินกก (ไหล) มาจากจังหวัดร้อยเอ็ด มาทดลองปลูกที่ริมบึงบ้านแพง
ผลปรากฏว่า ปลูกได้ผลดี เจริญเติบโตเร็ว จึงมีราษฎรนำมาปลูกเพิ่มกันเกือบทุกครัวเรือน มีคุณสมบัติเหนียว เมื่อทอเป็นผืน จะใช้งานได้ดี มีความคงทนถาวรมากกว่าการทอจากต้นผือ ต่อมามีการจัดตั้งเป็นกลุ่มอาชีพในรูปคณะกรรมการกลุ่มอาชีพ ทอเสื่อกกบ้านแพงจนถึงปัจจุบัน
ขั้นตอน การผลิตเสื่อกก ของ บ้านแพง มหาสารคาม
• การปลูกต้นกก การเตรียมต้นกก (หน่อ) และแปลงปลูกโดยพรวนดิน 2 ครั้ง เพื่อให้ดินร่วนซุย มีน้ำขังเล็กน้อยพอให้แฉะ เพื่อปลูกดำหน่อกกง่าย โดยระยะห่างระหว่างต้นประมาณ 1-2 ฟุต ได้ 7 วัน ปล่อยน้ำเข้าสูงประมาณ 30 เซนติเมตร ใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 15 -15- 15 ประมาณ 25 กก.ต่อ 1 ไร่ 1-2 เดือน/ครั้ง
• การเก็บเกี่ยวต้นกก เมื่ออายุกกได้ประมาณ 2-4 เดือน กกเริ่มมีความเหนียวพอประมาณ โดยสังเกตต้นกกออกดอก ซึ่งเป็นระยะที่มีความเหนียวจึงเริ่มตัดกกได้ โดยใช้มีดหรือเคียวตัดบริเวณโคนต้น เพื่อให้กกแตกหน่อขึ้นมาใหม่
• กรรมวิธีการซอยและการตาก และย้อม การซอยกกทำได้ 2 แบบ คือ การซอยสดๆหรือผึ่งแดดให้พอหมาดๆ (1 แดด)จึงนำมาซอย 1 ต้น แล้วแต่ขนาดของต้นกก และลักษณะที่นำมาใช้แล้วนำไปตากแดดให้แข็งประมาณ 2-3 แดดโดยกกจะเปลี่ยนเป็นสีเขียวหรือสีขาว
จากนั้นเราจะเข้าสู่ขั้นตอนการย้อม ก่อนย้อมกกต้องนำเส้นกกไปแช่น้ำ ให้เส้นกกอิ่มน้ำประมาณ 1 ชั่วโมง นำกก ผึ่งแดดให้พอหมาดๆ นำเส้นกกลงในหม้อย้อมสีที่เตรียมไว้ จนเส้นกกอิ่มสีหรือประมาณ 20 นาที แล้วจึงนำขึ้นผึ่งแดด ประมาณ 2 แดด นำกกเข้าเก็บเพื่อรอการทอต่อไป
ส่วนวิธีที่เก็บรักษาผลิตภัณฑ์ที่ทำจากกกนั้น ควรเก็บไว้ในห้องที่เก็บควรไม่มีอากาศชื้น เมื่อขึ้นราควรเช็ดและขัด แล้วผึ่งแดดให้แห้ง ผลิตภัณฑ์ที่แปรรูปแล้วควรมีถุงพลาสติกห่อหุ้มเพื่อไม่ให้อากาศเข้า
นอกจากเหนือจากเสื่อกกอย่างดีแล้วที่นี่ยังเป็นเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศฯที่สำคัญคือ บึงแพง มีองค์พระใหญ่ใจกลางบึงแพง มีทัศนียภาพที่สวยงาม เป็นแหล่งอารยะธรรมที่สำคัญของจังหวัดขอนแก่นคือ บริเวณบ้านโนนเมือง (หรือดอนพันชาดเดิม) มีศาลเจ้าพ่อหลักเมือง และเสาหลักเมือง (บือบ้าน) ที่ตั้ง เมืองเก่าของจังหวัดขอนแก่น เป็นแหล่งวัฒนธรรมพื้นบ้านอีสาน
อีกหนึ่งสิ่งที่จะลืมไม่ได้ คือ “โฮมสเตย์เสื่อกกบ้านแพง” ที่พักคืนละ 200 บาท อาหารมื้อละ 50 บาท กาแฟมื้อละ 10 บาท แขกที่มาพักจะมีกิจกรรมร่วมกับเจ้าบ้าน คือ จะได้ร่วมทอเสื่อกก ศึกษาเรียนรู้เกี่ยวกับการผลิตเสื่อกก และวัฒนธรรมความเป็นอยู่ของชาวบ้านแพง